Jako psychoterapeuta prawie z 30-letnim stażem zaobserwowałem niektóre zjawiska, jakie występują w przeciągi wielu lat. Kiedyś mężczyzna wyrażał siebie na różne sposoby. Był w roli ojca, męża, pracownika. Codziennie i systematycznie się realizował często, uzupełniając swoje weekend alkoholem, znajomościami. Rytm tygodnia był raczej przewidywalny. Społeczeństwo jasno określało kiedy mężczyzna może przejść od bycia chłopcem do stania się mężczyzną. Dwuletnia służba wojskowa decydowała o jego zdolności wejścia w związek małżeński. Refleksja nad swoim życiem odbywała się w gronie innych mężczyzn niejednokrotnie przy piwie lub przy różnych innych zajęciach.

Dzisiaj natomiast nie ma już społecznego rytuału przejścia z młodego człowieka w życie dorosłe. Musi to zrobić sam. Niejednokrotnie jest mu ciężko i trudno, ponieważ jest w dużym w stopniu pod wpływem matek i kobiet, które mając na względzie dobro chłopca, niejednokrotnie go osaczają. Innym wyzwaniem dla mężczyzny jest utrzymywanie stałej więzi z kobietą, czy też z dziećmi. Dynamiczne zmiany społeczne, jakie zachodzą, rozwody, brak pracy, trudności w kontaktach z dziećmi, brak pasji, sprawia, że mężczyzna zaczyna wchodzić w stan depresyjny i jest mu trudno zbudować siebie, poczuć siebie i realizować siebie. Stąd też powoli zaczynają się tworzyć różne męskie grupy, które ułatwiają doświadczanie siebie jako mężczyzny.

Przechodząc do sedna, chciałbym spojrzeć na tę męską esencję wyrażania siebie z kilku punktów widzenia:

Na pierwszy plan wysuwa się poczucie siebie jako mężczyzny. Świat odczuć, budowania zmysłowego doświadczania własnego ja. Odczucia są często wypierane, niechętnie przyjmowane, raczej przechodzi się do działania. Szczególnie kiedy kobieta zwierza się mężczyźnie, a on natychmiast przechodzi do propozycji działania. Zamiast wysłuchać i odczuć ją, proponuje rozwiązania.

Drugi punkt bardzo istotny, patrzenie na życie z punktu widzenia męskiego. Grupa, spotkanie mężczyzny daje duże możliwości patrzenie oczami mężczyzny. Nauczenia się myślenia według męskiego punktu widzenia, przeżywania i działania. Wielu dorosłych mężczyzn będąc pod wpływem kobiet, głównie patrzą na stronie kobiety.

Trzeci punkt dotyczy zrównoważenia tego co kobiece z tym, co męskie. To znaczy, że każdy mężczyzna posiada te dwie jakości, dwa potencjały, męski i żeński. Są one równie ważne i obecne. Może się zdarzyć (a często się zdarza), że jest przewaga jednej jakości nad drugą. I tak mężczyzna może mieć bardzo dużo tego co kobiece, energii kobiecej — jest wtedy wrażliwy, delikatny, empatyczny w energii kobiecej. Może w sobie rozwinąć potencjał męskiego spostrzegania na rzeczywistość.

Zwrócę uwagę na jeszcze jeden punkt, który odgrywa znaczącą rolę, mianowicie rozróżnienie kilku punktów, które pomagają mężczyźnie. Mamy odczuwanie siebie jako mężczyznę, mamy rolę (ojca, męża, szefa, pracownika itd.), wyrażanie siebie jako mężczyzny i w różnych rolach. Patrząc na swoją wieloletnią praktykę psychoterapeutyczną i pracy z traumą zauważyłem, że w bardzo dobry sposób pomagają grupy męskie i spotkania indywidualne terapeutyczne czy też koleżeńskie w budowaniu różnych perspektyw wyrażania siebie. Jedną z propozycji, którą udało mi się już wielokrotnie sprawdzić, jest warsztat: Podróż bohatera. Istotne jest, ze każdy mężczyzna pragnie zrealizować siebie swoją własną męską esencję, swoje własne najgłębsze JA JESTEM.